Συνδυασμός θάλασσας και βουνού στο νομό Έβρου

Ο Έβρος είναι ένας τόπος προικισμένος από τη φύση κι αυτό αποδεικνύεται από την ύπαρξη δύο περιοχών με άκρως σημαντική περιβαλλοντολογική σημασία, οι οποίες έχουν ανακηρυχτεί προστατευόμενες καιπροκαλούν το παγκόσμιο ενδιαφέρον, φυσικά αναφερόμαστε στο Δάσος Δαδιάς και στο Δέλτα Έβρου.

Το Δάσος Δαδιάς απλώνεται στο μέσω του Νομού Έβρου, καλύπτοντας τις νοτιοανατολικές λοφώδεις απολήξεις του ορεινού όγκου της Ροδόπης. Οι ομαλοί λόφοι της Δαδιάς αυλακώνονται από δεκάδες ρεματιές και ρυάκια, τα ώριμα δάση πεύκων και δρυών διακόπτονται από μικρά ξέφωτα και εναλλάσσονται με λιβάδια, βοσκοτόπια και καλλιέργειες, ενώ ορθοπλαγιές και βράχια αναδύονται δώθε κείθε μέσα σε ένα τοπίο ονειρικό. Αυτό που κάνει όμως το δάσος της Δαδιάς πραγματικά ξεχωριστό και μοναδικό στην Ευρώπη είναι ότι ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία από ειδικά παρατηρητήρια να θαυμάσει σπάνια είδη αρπακτικών πουλιών, από τα οποία κάποια φωλιάζουν μόνιμα ή ξεχειμωνιάζουν στην περιοχή. Στα 500μέτρα από τον οικισμό της Δαδιάς λειτουργεί το Οικοτουριστικό Κέντρο, το οποίο διαθέτει Κέντρο Ενημέρωσης, ξενοδοχείο, αναψυκτήριο - εστιατόριο και πωλητήριο τοπικών προϊόντων για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών. Το παραπάνω κέντρο αποτελεί το ορμητήριο για περιηγήσεις μικρής ή μεγάλης διάρκειας σε χώρους ξεχωριστού ενδιαφέροντος του Εθνικού Πάρκου, καθώς και της ευρύτερης περιοχής.

Στο νοτιοανατολικό άκρο του νομού, ο ποταμός Έβρος σχηματίζει ένα πλούσιο δέλτα, έναν υγρότοπο διεθνούς σημασίας, του οποίου η μεγάλη ποικιλία τύπων βλάστησης συνθέτει ένα ποικιλόμορφο μωσαϊκό. Το Δέλτα του Έβρου φιλοξενεί επίσης μια μεγάλη ποικιλία ειδών ζώων, μοναδική στον ευρωπαϊκό χώρο. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η αξία του υγροτόπου τόσο για τη μετανάστευση, όσο και για το ξεχειμώνιασμα πολλών ειδών της ορνιθοπανίδας. Τον χειμώνα, δεκάδες χιλιάδες υδρόβια και παρυδάτια πουλιά ξεχειμωνιάζουν στο Δέλτα, αυτή η εποχή ενδείκνυται για να θαυμάσει κανείς εκατοντάδες φοινικόπτερα, κύκνους και χιλιάδες πάπιες να τρέφονται στις λιμνοθάλασσες του Δέλτα, ενώ το σούρουπο να μετακινούνται προς τις ακτές. Στην Τραϊανούπολη, 14χλμ ανατολικά της Αλεξανδρούπολης βρίσκεται το Κέντρο Πληροφόρησης Δέλτα Έβρου, όπου λειτουργεί έκθεση και ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα για την προβολή ταινιών και διαφανειών και εκθετήριο. Με αφετηρία την Τραϊανούπολη και τις Φέρες οργανώνονται ξεναγήσεις ομάδων επισκεπτών σε επιλεγμένες χερσαίες αλλά και υδάτινες ειδυλλιακές διαδρομές στο δέλτα.

Εντυπωσιακές είναι και οι ορεινές διαδρομές στο νομό οι οποίες μπορούν εύκολα να πραγματοποιηθούν με αυτοκίνητο και οδηγούν σε σημεία μοναδικής φυσικής ομορφιάς, διατηρητέους οικισμούς όπως οι Μεταξάδες, το Παλιούρι και τα Πετρωτά και σε ιστορικά μνημεία. Ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζει η πόλη του Σουφλίου, φημισμένη για τα μεταξωτά, όπου κάποιος μπορεί να επισκεφτεί το Μουσείου Μεταξιού. Καταπράσινα δάση με πεύκα και βαλανιδιές στολίζουν τις κορυφογραμμές των βουνών και ανάμεσα τους εμφανίζονται τα Πομακοχώρια, στα σύνορα με τη Βουλγαρία. Άξιος λόγου είναι και ο σημαντικότερος παραπόταμος του Έβρου, ο ποταμός Άρδας, ο οποίος αποκαλύπτει απαράμιλλες ομορφιές οδηγώντας στις γραφικές Καστανιές.

Αξιοθέατα

Το απολιθωμένο δάσος της ευρύτερης περιοχής Φυλακτού - Δήμου Τυχερού δημιουργήθηκε εξαιτίας των ευνοϊκών συνθηκών απολίθωσης και συνδέεται άμεσα με την ηφαιστειακή δράση που υπήρχε στην περιοχή πριν 25.000.000 χρόνια. Η απολίθωση είναι τέλεια. Διατηρούνται σε άριστη κατάσταση τα εξωτερικά μορφολογικά γνωρίσματα των κορμών των δέντρων, π.χ. οι αυξητικοί δακτύλιοι, ο φλοιός καθώς επίσης και η εσωτερική δομή του ξύλου από την μικροσκοπική μελέτη της οποίας προσδιορίζεται το γένος και το είδος του απολιθωμένου δέντρου.

Ιαματικά Λουτρά: Στην περιοχή της Τραϊανούπολης και της Σαμοθράκης υπάρχουν πολύ καλά οργανωμένες εγκαταστάσεις Ιαματικών Λουτρών, αναγνωρισμένες από το Ελληνικό κράτος για τις θεραπευτικές τους ιδιότητες. Τα νερά των πηγών είναι κατάλληλα για λουτροθεραπεία και ποσιθεραπεία.

Ο αρχαιολογικός χώρος της Μεσημβρίας – Ζώνης. Ιδρύθηκε τον 7ο αιώνα π.Χ. και παλαιότερα ονομάζονταν Μεσήμβρια ενώ μετέπειτα Ζώνη και αποτελούσε μία από τις αποικίες της Σαμοθράκης. Η πόλη αναπτύχθηκε τον 4ο και 5ο αιώνα π.Χ. αλλά άρχισε να παρακμάζει με την Μακεδονική κατοχή και αργότερα όταν αναπτύχθηκαν οι δρόμοι στους Ρωμαϊκούς χρόνους. Οι ανασκαφές έφεραν στο φώς τα τείχη της πόλης, δρόμους, κτίρια, τα ιερά της Δήμητρας και του Απόλλωνα και ένα νεκροταφείο έξω από τα τείχη της πόλης, αλλά και πολλά αξιόλογα ευρήματα όπως πήλινα γυναικεία ειδώλια, αγγεία, νομίσματα και ένας θησαυρός από επίχρυσα, επάργυρα, χάλκινα, αργυρά και χρυσά πλακίδια με σφυρήλατες λατρευτικές παραστάσεις.

Η σπηλιά του κύκλωπα στη Μάκρη, που κατά την τοπική λαϊκή παράδοση είναι η σπηλιά του Κύκλωπος Πολύφημου, αλλά αποτελεί στην πραγματικότητα λατρευτικό κέντρο θρακικών θεοτήτων. Το σπήλαιο βρίσκεται στην παραλία της Μάκρης, μέσα σε έναν βράχο όπου βρέθηκαν ίχνη χρήσης από τη Νεολιθική Περίοδο ( περ. 4.500 ). Ο χώρος του αποτελείται από δύο επίπεδα και τρεις θαλάμους, γύρω τους δε υπάρχουν λαξευμένες κόγχες και σκαλοπάτια. Στο εσωτερικό και την τούμπα, που βρίσκεται πάνω από το σπήλαιο, έχουν βρεθεί διάφορες πήλινες κατασκευές, αγαλματίδια και ειδώλια ζώων.

Έξω από την Αλεξανδρούπολη κοντά στο χωριό ‘Άβας βρίσκονται το μεσαιωνικό κάστρο του Πόταμου και το κάστρο του Άβαντα όπου συνυπάρχουν τείχη Μυκηναϊκής, Κλασικής και Βυζαντινής εποχής. Εκεί κοντά σε στενωπό από όπου περνά η σιδηροδρομική γραμμή βρίσκονται πολλά σπήλαια και ένα από αυτά είναι το παρεκκλήσι των Αγίων Θεοδώρων με τοιχογραφίες από τον 11ο και 13ο αιώνα.

Κοντά στο χωριό Λουτρός υπάρχει η Ρωμαϊκή πόλη Τραιανούπολη, που ίδρυσε ο αυτοκράτορας Τραϊανός τον 2ο αιώνα μ.Χ. και υπήρξε σημαντικό διοικητικό στρατιωτικό και εκκλησιαστικό κέντρο της Θράκης. Καταστράφηκε το 1206 από τον τσάρο των Βουλγάρων Ιωάννη. Σήμερα σώζονται ερείπια της άλλοτε λαμπρής πόλης μεταξύ των οποίων το κτίριο της "Χάνα" που χτίστηκε τον 14ο αιώνα και χρησίμευε σαν ξενώνας για τους επισκέπτες των ιαματικών λουτρών.

Στη Ρούσσα υπάρχει μεγαλιθικός τάφος, κατασκευασμένος από πέντε μεγάλες πλάκες και το χαρακτηριστικό για τα dolmen άνοιγμα στη μια στενή πλευρά του. Στους τάφους αυτούς τοποθετούσαν μεγάλα αγγεία που περιείχαν την τέφρα του νεκρού ή απευθείας τα υπολείμματα της καύσης μαζί με τα κτερίσματα.

Στην πόλη του Διδυμότειχου ανακαλύφθηκε η Πλωτινούπολη που ιδρύθηκε από τον Ρωμαίο αυτοκράτορα Τραϊανό (2ο αι. μ.Χ.), για να τιμήσει τη γυναίκα του Πλωτίνη. Ανασκαφές έφεραν στο φως, τη χρυσή προτομή Σεπτιμίου Σεβήρου, νομίσματα, οικοδομήματα, ψηφιδωτά δάπεδα (Λήδα με τον Κύκνο και οι 12 άθλοι του Ηρακλή), πήλινα αντικείμενα, κτίσματα μνημειακού και χρηστικού χαρακτήρα και μέρη τειχών.

Τα Βυζαντινά κάστρα του Πύθιου, του Διδυμοτείχου και της Σαμοθράκης: το κάστρο του Πυθίου είναι ένα από τα σημαντικότερα και καλύτερα διατηρημένα έργα στρατιωτικής αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα. Ο μεγάλος πύργος εμφανίζει ομοιότητες με τον πύργο στη Παλαιόπολη Σαμοθράκης. Ενώ το κάστρο του Διδυμοτείχου αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα και σημαντικότερα της Βαλκανικής Χερσονήσου. Τα σωζόμενα τείχη έχουν μήκος περίπου 1 χλμ. και το ύψος τους φθάνει μέχρι τα 12 μέτρα.

Στη Μικρή Δοξιπάρα - Ζώνης βρέθηκε ταφικός τύμβος. Ο τύμβος έχει διάμετρο 60μ. και ύψος 7.5μ. και κάλυπτε τις ταφές - καύσεις των μελών μιας εύπορης οικογένειας, πιθανότατα γαιοκτημόνων. Δίπλα στους λάκκους όπου έχει γίνει η αποτέφρωση των νεκρών, αποκαλύφθηκαν τετράτροχες άμαξες, μαζί με τα υποζύγιά τους. Πρόκειται για τις άμαξες με τις οποίες είχαν μεταφερθεί οι νεκροί στον τόπο της ταφής. Σε πολλά σημεία του τύμβου εντοπίστηκαν περιοχές με σπασμένα αγγεία, στάχτες και οστά ζώων, υπολείμματα προσφορών που μαρτυρούν την τέλεση ταφικών τελετουργιών κατά τη διάρκεια της κατασκευής του τύμβου.

Στο Ελαφοχώρι – Διδυμοτείχου από τυχαία ανασκαφή σε τούμπα, βρέθηκε ο πρώτος υπόγειος Θρακικός τάφος, από τα πρώιμα Ελληνιστικά χρόνια. κατατάσσεται σε οικογενειακό τάφο, ανάλογο των Μακεδονικών.
Μουσεία: Ο Έβρος έχει αρκετά μουσεία αυτά ανά περιοχή είναι:

- Αλεξανδρούπολη: Εκκλησιαστικό Μουσείο, Μουσείο Χλωρίδας-Πανίδας Δέλτα Έβρου, Μουσείο Φυσικής Ιστορίας, Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο, Εθνολογικό Μουσείο Θράκης.
- Φέρες: Λαογραφική Συλλογή Νικολάου Γκότση
- Σουφλί: Μουσείο Μετάξης, Ιστορικό Λαογραφικό Μουσείο
- Διδυμότειχο: Δημοτική Πινακοθήκη, Λαογραφικό Μουσείο, Στρατιωτικό Μουσείο
- Βρυσικά: Λαογραφικό Μουσείο
- Ορεστιάδα: Ιστορικό Λαογραφικό Μουσείο

Εκκλησίες: Στις Φέρες υπάρχει η Μονή της Παναγίας της Κοσμοσώτειρας, πιστό αντίγραφο της Αγίας Σοφίας, που είναι το μνημείο της Θράκης και ένα από τα σημαντικότερα μνημεία της Ελλάδας και των Βαλκανίων. Στην περιοχή του Δάσους της Δαδιάς μπορούμε να επισκεφθούμε την ομώνυμη Μονή ενώ στην περιοχή της Κορνοφωλιάς το Μοναστήρι της Παναγίας της Πορταΐτισσας. Στο Διδυμότειχο βρίσκεται η Μητρόπολη του Αγίου Αθανασίου, στη νότια πλευρά του Κάστρου. Χτίστηκε το 1834 πάνω σε μοναστηριακό συγκρότημα και κάτω από το δάπεδό της έχει εντοπισθεί τμήμα κατακόμβης. Στη Μάκρη η Ιερά Μονή Κοίμησης της Θεοτόκου - Παναγία του Έβρου ιδρύθηκε το 1980 και λειτουργεί από το 1983. Είναι εκκλησία βυζαντινού ρυθμού και εσωτερικά είναι ζωγραφισμένη με σκηνές από τη ζωή του Θεανθρώπου. Επίσης Μεταβυζαντινοί Ναοί υπάρχουν: στον Κυπρίνο ο Άγιος Γεώργιος, στο Σουφλί ο Άγιος Αθανάσιος, στο Διδυμότειχο του Σωτήρος Χριστού και της Κοιμήσεως Θεοτόκου, στους Μεταξάδες ο Αγ. Αθανάσιος, στο Παλιούρι ο Αγ. Παντελεήμονας και στο Αλεποχώρι ο Αγ. Αθανάσιος. Τέλος στο Διδυμότειχο, στην ανατολική πλευρά της πλατείας υψώνεται το αρχαιότερο τζαμί της Ευρώπης, το τέμενος του Σουλτάνου Βαγιαζήτ με τον πανύψηλο μιναρέ του. Καταλαμβάνει έκταση ενός στρέμματος ακριβώς και καλύπτεται από πυραμιδοειδή μολυβδοσκέπαστη στέγη.

Παραλίες

Ανατολικά της Αλεξανδρούπολης, στην περιοχή του Απαλού, ξεκινά ακτογραμμή μήκους 35 χιλιομέτρων που καταλήγει στον αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Μεσημβρίας. Στα περισσότερα σημεία της ακτογραμμής αυτής υπάρχουν οργανωμένες παραλίες όπου μπορείτε να κολυμπήσετε άφοβα, αφού όλες έχουν ελεγχθεί και βραβευθεί με την Γαλάζια Σημαία της Ε.Ε.Η είσοδος σε όλες είναι ελεύθερη, εκτός από την παραλία του ΕΟΤ που είναι η πρώτη που θα συναντήσετε στα δυτικά καθώς βγαίνετε από την Αλεξανδρούπολη. Άλλες παραλίες που προτιμούν οι λουόμενοι είναι το Δελφίνι, τα Κόκκινα Βράχια, το Καλαμάκι, ο Άγιος Γεώργιος (Ντεμίρ Αλί), η Αγία Παρασκευή (η πιο πολυσύχναστη), η Κυανή Ακτή, οι παραλίες των Δικέλλων και του Σκορπιού.